Księgi wieczyste to publiczne rejestry, które zawierają szczegółowe informacje dotyczące stanu prawnego nieruchomości. Są one prowadzone przez sądy rejonowe i dostępne dla każdego, kto chce sprawdzić stan prawny danej nieruchomości. W księgach wieczystych znajdują się informacje takie jak dane właściciela, opis nieruchomości, informacje o hipotekach, prawa przysługujące osobom trzecim i wiele innych.

Księgi wieczyste są podzielone na cztery działy, z których każdy zawiera informacje dotyczące różnych aspektów nieruchomości.

Dział I, zwany również działem opisowym, obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością. Znajdziemy tu informacje takie jak numer działki, powierzchnia, lokalizacja, rodzaj gruntu, a także informacje dotyczące założenia księgi wieczystej.

Dział II dotyczy wpisów dotyczących własności i użytkowania wieczystego. Znajdziemy tu informacje o właścicielach nieruchomości, ich udziałach w nieruchomości, a także o ewentualnym użytkowaniu wieczystym.

Dział III zawiera wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych, ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym, wpisy innych praw i roszczeń. Możemy tu znaleźć informacje o służebnościach, prawie pierwokupu, dożywociach, czy też o wszelkich roszczeniach związanych z nieruchomością.

Dział IV dotyczy wpisów odnoszących się do hipotek. Zawiera informacje o wszelkich obciążeniach nieruchomości hipoteką, a także o wierzycielach hipotecznych.

Księga wieczysta może zawierać również wzmianki nanoszone z urzędu, które informują o wnioskach o wpis lub innych zmianach dotyczących nieruchomości.

Księgi wieczyste są publiczne, co oznacza, że każdy może sprawdzić ich zawartość. Mają one zasady, które zapewniają ich wiarygodność, takie jak zasada jawności, rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych, pierwszeństwa wpisu i domniemanej zgodności ze stanem faktycznym.

Wpis do księgi wieczystej jest dokonywany w przypadku zmiany sytuacji faktycznej dotyczącej nieruchomości, na przykład zmiany właściciela, ustanowienia hipoteki, zawarcia umowy przedwstępnej, ustanowienia służebności itp. Wpis może być również dokonany w celu wykreślenia danej informacji z księgi, na przykład wykreślenia hipoteki.

Opłaty za wpis w księdze wieczystej są ustalane na podstawie przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i zależą od rodzaju wpisu. Na przykład opłata za wpis dotyczący własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego wynosi 200 zł, a opłata za wpis dotyczący udziału w prawie jest proporcjonalna do wysokości udziału, ale wynosi co najmniej 100 zł.

Księgi wieczyste są niezwykle ważnym źródłem informacji dla każdego, kto planuje zakup nieruchomości. Dzięki nim można sprawdzić stan prawny nieruchomości, dowiedzieć się o ewentualnych obciążeniach hipoteką, czy też o prawach osób trzecich. Dlatego też zawsze warto sprawdzić księgę wieczystą przed podjęciem decyzji o zakupie nieruchomości.